EMRE ÖZBOZDAĞLI - MİMAR VE ARCHITECT

                        ICM-429 İNSAN VE MEKÂN İLİŞKİSİ

       MİMAR VE ARCHITECT                        

                               Hazırlayan: EMRE ÖZBOZDAĞLI 152010015

                                                                                                                         Mimar, yapıları estetik ilkeler doğrultusunda dizayn eden bunu yaparken ise kullanıcı isteklerini göz önünde bulunduran ve genellikle yapım sürecini de kontrol eden, denetleyen uzman kişidir.

Mimar, ihtiyacını duyduğumuz mekânları  tasarlayan ve oluşturulabilmesi için gerekli olan çeşitli disiplinleri organize eden, hem estetik hem de fonksiyonel mekânlar üretilmesini sağlayan kişidir. Bir mimarın, bu organizasyonu sağlayabilmesi ve alt disiplinler ile iletişim kurabilmesi için kendi bilgisi ve mesleki yeteneğinin dışında bu disiplinler ile ilgili de bilgiye sahip olması gerekmektedir.

Mimarlık, mekânları tasarlama durumudur. İnsanların yaşamasını kolaylaştırmak ve mekân ihtiyacını karşılamak için gerekli alanları, işlevsel gereksinmeleri teknik ve ekonomik olanaklarla bağdaştırarak estetik yaratıcılıkla inşa etme sanatı ve bilimidir.

Yani mimarlık bir felsefedir. Bir yaşam biçimidir…

Mimarinin geçmişi çok eskiye dayanmaktadır. Henüz yazının icadından önceki prototip yapılarda bile mimarlık anlayışının varlığı görülür. Hazırlık kültürleri olarak Anav, Afanasyevo, Andronovo kültürlerini ele aldığımızda ilkel kulübe yapılarının aynı zamanda ilkel mimarlık anlayışı olduğunu da belirtebiliriz. Dönemin ilkel insanları barınma gibi temel ihtiyaçları başta olmak üzere sanat yapmak için de farklı kulübe inşa ettikleri görülmektedir. Sadece barınma amaçlı yapmadıklarının en somut göstergesi ise mezarlarının çevresini oval olarak tasarlamaları dır. Bu anlayış da gösterir ki salt mezar inşa etme çabasında olmadıkları görülür. Makalede ele alınan mimarlık sanatının zaman zaman değişik kültürlerin etkisiyle değişime uğramış üslup ve anlayışları vardır.

Mimarlık sanatının üslubunu sanatçılar belirler. Her sanat dalında olduğu gibi bu sanat dalında da öncelikle yerel özellikler kullanılarak yerli mimarlık üslubu doğmuştur. Bu üslupta yerel bölgelerin iklimiyle şekillenen mimari yapının ortaya konması bu üslubun somut göstergesidir. Bunun aksine; Batılılaşma sürecinin yaşanmasıyla mimaride barok ve rokoko adında yeni üsluplar doğmuştur.

Barokun ve rokokonun özetini aktarırsak; kıvrık dallar, vazoların içinden çıkan devasa çiçek motifleri saray gibi yapılarda karşımıza çıkmıştır. Sonuç olarak mimarlık sanatında durağanlık değil ilerleme söz konusudur. Ayrıca etkileşim de kaçınılmaz bir olgudur.

Mimarlık sanatının toplumdan topluma farklılık gösteren özgün bir dokusu vardır. Söz gelimi; Türkiye’de 7 coğrafi bölge vardır ve bu bölgelerin mimari anlayışları ele alındığı takdirde farklı tasarımların ortaya konduğu görülebilir. Örnekle pekiştirmemiz gerekirse; Güneydoğu Anadolu’da sıcaklık derecesinin yüksek seyretmesiyle taş, mimari oluşumun inşa malzemesidir. Buna karşın İç Anadolu’da ise tuğla ve tuğlanın sterilize hali kerpiç, yapıların inşa malzemesi olarak kullanıldığı görülebilir. Yine Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde ise nem oranının yüksek olmasının bir sonucu olarak ahşap malzeme inşa unsuru olarak kullanılmaktadır.

MİMAR Kelime Kökeni

~ Ar miˁmār معمار [#ˁmr] imar eden, bina inşa eden < Arˁamara عمر mamur ve bayındır etti, inşa etti → umran

Tarihte En Eski Kaynak

[ Aşık Paşa, Garib-name (1330) ]

Önemli Not: Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.

Kelime Kökeni

Arapça ˁmr kökünden gelen miˁmār معمار  "imar eden, bina inşa eden" sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük Arapça ˁamara عمر  "mamur ve bayındır etti, inşa etti" fiilinden türetilmiştir.

ARHITECT Kelime Kökeni

~ Fr architecte mimar ~ Lat architectus ustabaşı, mimar ~ EYun arχitéktōn αρχιτέκτων a.a. § EYun arχós αρχός baş + EYun téktōn τέκτων yapı ustası → 

Tarihte En Eski Kaynak

[ Hürriyet (gazete) (1998) : Tattoo. Dövme baba bir dövme, daha ilk görüşte göze çarpacak. Haç, yılan, akrep, yonca gibi.]

Önemli Not: Bu kaynak kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. Kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.

Kelime Kökeni

Fransızca architecte "mimar" sözcüğünden alıntıdır. Fransızca sözcük Latince architectus"ustabaşı, mimar" sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Eski Yunanca aynı anlama gelen arχitéktōnαρχιτέκτων  sözcüğünden alıntıdır.