Çağla Karadeniz - MERSİN “LEVANTEN EVLERİ İLE TÜRK EVLERİNİN’’ KÜLTÜR VE YAŞAYIŞ FARKI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRILMASI VE YORUMLANMASI
TOROS
ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR, TASARIM VE MİMARLIK FAKÜLTESİ
ICM
429- İNSAN VE MEKAN İLİŞKİSİ Dersi Araştırma Ödevi
Yürütücü:
Sait Özkal YÜREĞİR Tarih: 16 EKİM 2018
MERSİN “LEVANTEN EVLERİ
İLE TÜRK EVLERİNİN’’ KÜLTÜR VE YAŞAYIŞ
FARKI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRILMASI VE YORUMLANMASI
Hazırlayan:Çağla
Karadeniz - 152010044
MERSİN-LEVANTENLER
Mersin üç dinin halen yaşadığı şehirlerimizden birisidir. Gayrimüslim nüfusun oldukça yoğun olduğu mezarlıklarında dahi hristiyan müslüman ve musevilerin yanyana yattığı bir hoşgörü şehridir. Keza birçok ırktan insanın da 200 yıldır yaşadığı, bölgenin en yeni şehirlerinden birisidir.
Levanten kelimesi, Fransızcadan gelen "Levant" kelimesinden türemiştir. Anlamı "Levantlı" dır. Levant ise Fransızca "doğmak" anlamına gelen "lever" kelimesinden türemiştir. Günümüzde daha çok Suriye, Lübnan, Ürdün ve İsrail için kullanılsa da, eskiden anlamı "İtalya'nın doğusundaki Akdeniz" olarak daha geniş bir coğrafyayı belirtiyordu. Levanten tabiri bu ikinci tanımı baz alır.
Levant kelimesinin anlamca zamanla daralmasının aksine, Levanten kelimesi zamanla geçtikçe genişlemiştir. Anlamca, doğu Akdeniz limanlarının, bir anlamda da hem Bizans, hem Osmanlı döneminde yerli halktan ziyade İtalyan, Latin, Fransız gibi batı Akdenizlilerin kastedildiğini, 18. ve 19. yüzyıllarda ise bu kelimenin Orta ve Kuzey Avrupa’dan gelerek yerleşen yabancıları da kapsadığını belirtmektedir.
Sanayileşme sonrası hammadde arayışına geçen Avrupalı devletler, Osmanlı'nın İzmir, Mersin, Antalya gibi Akdeniz kıyılarındaki nüfus varlıklarını artırırlar. Başta İngiliz olmak üzere diğer Batılı devletlerden de Osmanlıya göçler olur. Örneğin 19.yy'da İstanbul'a yerleşen Almanlar, İstanbullu Almanlar ya da Boğaz Almanları adı verilen toplumu oluşturur. Bu yeni nüfuslar da Levanten nüfus ile karışarak Genişletilmiş/Modern Levanten kavramını oluşturur. Yeni göçler, toplumda Protestanlık kökenli mezheplerin de görülmesine yol açar.
Mersin üç dinin halen yaşadığı şehirlerimizden birisidir. Gayrimüslim nüfusun oldukça yoğun olduğu mezarlıklarında dahi hristiyan müslüman ve musevilerin yanyana yattığı bir hoşgörü şehridir. Keza birçok ırktan insanın da 200 yıldır yaşadığı, bölgenin en yeni şehirlerinden birisidir.
Levanten kelimesi, Fransızcadan gelen "Levant" kelimesinden türemiştir. Anlamı "Levantlı" dır. Levant ise Fransızca "doğmak" anlamına gelen "lever" kelimesinden türemiştir. Günümüzde daha çok Suriye, Lübnan, Ürdün ve İsrail için kullanılsa da, eskiden anlamı "İtalya'nın doğusundaki Akdeniz" olarak daha geniş bir coğrafyayı belirtiyordu. Levanten tabiri bu ikinci tanımı baz alır.
Levant kelimesinin anlamca zamanla daralmasının aksine, Levanten kelimesi zamanla geçtikçe genişlemiştir. Anlamca, doğu Akdeniz limanlarının, bir anlamda da hem Bizans, hem Osmanlı döneminde yerli halktan ziyade İtalyan, Latin, Fransız gibi batı Akdenizlilerin kastedildiğini, 18. ve 19. yüzyıllarda ise bu kelimenin Orta ve Kuzey Avrupa’dan gelerek yerleşen yabancıları da kapsadığını belirtmektedir.
Sanayileşme sonrası hammadde arayışına geçen Avrupalı devletler, Osmanlı'nın İzmir, Mersin, Antalya gibi Akdeniz kıyılarındaki nüfus varlıklarını artırırlar. Başta İngiliz olmak üzere diğer Batılı devletlerden de Osmanlıya göçler olur. Örneğin 19.yy'da İstanbul'a yerleşen Almanlar, İstanbullu Almanlar ya da Boğaz Almanları adı verilen toplumu oluşturur. Bu yeni nüfuslar da Levanten nüfus ile karışarak Genişletilmiş/Modern Levanten kavramını oluşturur. Yeni göçler, toplumda Protestanlık kökenli mezheplerin de görülmesine yol açar.
MERSİN
Amerikan İç Savaşı sırasında sanayileşmiş Birleşik Devletleri ve Batı Avrupa'nın pamuk ihtiyacı Birleşik Devletler ile savaşan Konfedere Devletleri tarafından karşılanamamıştır. bu dönemde Çukurova, Amerika Kıtası kökenli bir ürün olan pamuğun yeni yeni yetiştirilmesiyle cazip bir merkez olarak öne çıktı. Bölgenin en önemli limanına sahip Mersin, Levanten nüfusu kendine çekti. Özellikle 19.yy ikinci yarısında Mersin'e yerleşmeye başlayan Avrupalı girişimciler daha sonra Frenk mahallesi olarak adlandırılacak bölgede yerleştiler. Osmanlı dönemine ilişkin nüfus verileri şu şekildedir;
1879 yılında Mersin kasabasında 625 Müslüman, 147 Rum, 37 Ermeni ve 50 Katolik’in yaşadığı belirtilmiştir.
1891 yılında Mersin’in nüfusu 5000 Müslüman, 2700 Rum Ortodoks, 860 Ermeni, 260'dan fazla Latin Katolik.
Mersin'e yerleşen ve günümüzde hala burda ikamet eden Levanten aileleri şunlardır: Levante, Montavani, Babini, Brecotti, Şaşati, Vitel, Talhuz, Antoine-Mirzan, Nadir, Rexya, Soysal, Hisarlı, Kokaz, Daniel, Kokalakis, Yalnız. Levantenlerce yaptırılmış hanlar ve konaklar, günümüzde Mersin'de hala görülebilir. Mersin Latin İtalyan Katolik Kilisesi de hala faaliyettedir. Fakat Katolik cemaatin bir kısmı Maruniler gibi Avrupalı olmayan, yani asıl Levanten olmayan toplumlardandır.
Amerikan İç Savaşı sırasında sanayileşmiş Birleşik Devletleri ve Batı Avrupa'nın pamuk ihtiyacı Birleşik Devletler ile savaşan Konfedere Devletleri tarafından karşılanamamıştır. bu dönemde Çukurova, Amerika Kıtası kökenli bir ürün olan pamuğun yeni yeni yetiştirilmesiyle cazip bir merkez olarak öne çıktı. Bölgenin en önemli limanına sahip Mersin, Levanten nüfusu kendine çekti. Özellikle 19.yy ikinci yarısında Mersin'e yerleşmeye başlayan Avrupalı girişimciler daha sonra Frenk mahallesi olarak adlandırılacak bölgede yerleştiler. Osmanlı dönemine ilişkin nüfus verileri şu şekildedir;
1879 yılında Mersin kasabasında 625 Müslüman, 147 Rum, 37 Ermeni ve 50 Katolik’in yaşadığı belirtilmiştir.
1891 yılında Mersin’in nüfusu 5000 Müslüman, 2700 Rum Ortodoks, 860 Ermeni, 260'dan fazla Latin Katolik.
Mersin'e yerleşen ve günümüzde hala burda ikamet eden Levanten aileleri şunlardır: Levante, Montavani, Babini, Brecotti, Şaşati, Vitel, Talhuz, Antoine-Mirzan, Nadir, Rexya, Soysal, Hisarlı, Kokaz, Daniel, Kokalakis, Yalnız. Levantenlerce yaptırılmış hanlar ve konaklar, günümüzde Mersin'de hala görülebilir. Mersin Latin İtalyan Katolik Kilisesi de hala faaliyettedir. Fakat Katolik cemaatin bir kısmı Maruniler gibi Avrupalı olmayan, yani asıl Levanten olmayan toplumlardandır.
MERSİN LEVANTEN AİLE MEZARLIĞI
Atatürk Evi
yani eskiden bir Levanten Konağı olan Christman
Çamlıbel'de
Eski Levanten Konakları
Comments
Post a Comment